راهنمای جامع راه اندازی خط تولید روغن نباتی

در این مطلب به صورت جامع به راه اندازی خط تولید روغن نباتی می پردازیم و دستگاه های مورد نیاز در خط تولید انواع روغن نباتی را مورد بررسی قرار خواهیم داد. در صورتیکه به دنبال ماشین آلات خط تولید بسته بندی و پرکنی روغن نباتی هستید، به انتهای مقاله مراجعه نمایید. در صورت تمایل با آشنایی خط تولید روغن نباتی با پاشا صنعت البرز همراه باشید.

در خط تولید روغن های خوراکی می توان به تولید روغن با کیفیت های کاملا متفاوت پرداخت که کیفیت روغن ها را نیاز بازار مشخص می کند.

معرفی انواع روغن

روغن های مختلف نیاز به فرآیند های متفاوتی دارند تا به بهترین کیفیت خود برسند.

ما برای فهم بهتر ابتدا نگاهی اجمالی به انواع روغن ها و منابع آن ها می اندازیم و سپس به توضیح خط تولید روغن نباتی می پردازیم.

روغن های خوراکی

روغن های خوراکی را معمولاً از چربی های نباتی یا حیوانی به دست می آورند.

چربی های نباتی در دمای اتاق مایع هستند. این نوع روغن ها را اغلب از گیاهان، مغز میوه، دانه گیاه و… تهیه می کنند. البته اغلب چربی های حیوانی در دمای اتاق به حالت جامدند و بنابراین نمی توان آنها را جزو روغن به حساب آورد. اما برخی جانوران از جمله ماهی، وال و برخی از حیواناتی که در آب و هوای سرد زندگی می کنند، چربی بدنشان به حالت روغن مایع می باشد.

روغن های نباتی

روغن های نباتی را از گیاهان یا دانه ی آنها استخراج می کنند. برخی روغن های گیاهی از جمله روغن دانه شلغم روغنی یا روغن پنبه دانه، بدون انجام عملیات مخصوص بر روی آنها، برای مصرف انسان مناسب نیستند.

روغن های نباتی همچون دیگر انواع چربی، از استرهای گلیسرین و همچنین از مخلوط انواع مختلف اسید چرب تشکیل یافته اند. این روغن ها در آب حل نمی شوند، اما در برخی حلال های آلی، محلول هستند.

انواع روغن های نباتی

روغن بادام زمینی، روغن بادام، روغن برنج، روغن زیتون، روغن آووکادو، روغن دانه سویا، روغن گردو، روغن کرچک، روغن فندق، روغن ذرت و غیره.

دانه های روغنی

دانه هایی که در خط تولید روغن نباتی به کار می روند عبارتند از :

کنجد، دانه انگور، آفتاب گردان، پنبه، شاهدانه، خردل، دانه شلغم روغنی و غیره.

از میان این روغن ها، اغلب افراد از روغن زیتون، روغن دانه آفتاب گردان و روغن نخل (که در دمای اتاق جامد است) برای تهیه غذاهای خود استفاده می نمایند.

در ادامه به بررسی خط تولید روغن نباتی می پردازیم. با ما همراه باشید!

مرحله اول : خط تصفیه روغن نباتی

در فرآیند تصفیه روغن نباتی مراحلی را باید طی نماییم، که در این بخش به بررسی مراحل اصلی آن خواهیم پرداخت.

• از بین بردن صمغ (Degumming):

این عمل باعث کاهش محتوای فسفاتید در برخی روغن های خام می شود، مانند سویا، آفتابگردان، کلزا و غیره.

• خنثی سازی روغن(Neutralization):

اولین مرحله عملیات تصفیه روغن عمل خنثی سازی می باشد که  اسید های چرب آزاد شده روغن طی فرایند خاصی با استفاده از چند دستگاه سانتریفوژ و تجهیزات مربوطه از روغن جدا می شود.

• رنگبری (Bleaching):

در طول این عملیات، روغن بعد از عملیات خنثی سازی ,شستشو و خشک کردن وارد خط رنگبری می شود. در این واحد با استفاده از خاک رنگبری, روغن بیرنگ می شود و خاک رنگبری شده توسط فیلتر از روغن جدا می گردد.

• بوگیری(Deodorizing):

بو و طعم تحت شرایط خاص از بین می روند. (درجه حرارت بالا و بخار)

به خاطر اختلافی که از نظر فراریت بین گلیسریدها و مواد ایجاد کننده طعم و بوی روغن وجود دارد، می توان عملیات بی بوسازی را با بخار داغ انجام داد.

در روش های جدید بخار زدن همراه خلاء انجام می شود و درجه حرارت هم بالا است. همزمان با گرفتن طعم و بوی روغن تقریبا کلیه اسیدهای چرب آزاد باقی مانده در روغن هم جدا می شوند. روغن های اکسیده نیز در جریان بی بوسازی روغن ها شکسته می شود و جدا می شوند .

•  عمل وینترایزر( Winterization):

هدف از این عملیات حذف تری گلیسرید های سنگین خوراکی می باشد که در دماهای نگهداری پایین (درجه حرارت یخچال) سبب کدر شدن رنگ هایی مانند روغن روغن مایع آفتابگردان می شود.

•  فرآیند فراکسیون (Fractionation):

در روغن های خوراکی و چربی های طبیعی، طیف وسیعی از اسید های چرب با تری گلیسیرید وجود دارد. این اسیدهای چرب می توانند اشباع، غیر اشباع، زنجیره طولانی و یا زنجیره کوتاه باشند و در خود نقطه ذوب متفاوتی داشته باشند. سپس فرآیند فراکسیون به محصولات با ناخالصی های کمتر و خصوصیات جامد یا مایع بیشتر، اجازه می دهد تا باعث به وجود آمدن عملکرد بهتر در محصول تولید شده(که از این رو دارای ارزش بالاتری هستند)، بشوند.

در تصفیه روغن خوراکی، یک فرایند فراکسیون شامل یک سیستم خنک کننده کنترل شده است که باعث کریستالیزاسیون جزئی و یا فراکشنال می شود. مایع باقی مانده (الیین) با استفاده از یک فیلتراسیون یا سانتریفوژ، از قسمت جامد (استارین) جدا می شود.

از لحاظ تئوری، فرآیند های وینترایزر( Winterization) و فراکسیون (Fractionation) متفاوت هستند. با این حال، آنها یک روند فنی مشابه را با توجه به همان تجهیزات مورد نیاز خود، طی می کنند.

•   فرآیند هیدروژناسیون (Hydrogenation):

از این فرآیند در خط تولید روغن نباتی برای اشباع روغن و افزایش نقطه ذوب آن استفاده می شود. به معنایی دیگر در این مرحله روغن مایع هیدروژنه می گردد تا روغن جامد تهیه گردد.

•  فرآیند اینتر استریفیکاسیون (Interesterification):

این فرایند خواص فیزیکی روغن را با تبادل بین تری گلیسید های مختلف تغییر می دهد. از این خط جهت تولید روغن های خاص از جمله روغن بدون ایزومرترانس استفاده می گردد.

مرحله دوم: انتقال به مخازن

• بعد از کامل شدن عملیات تصفیه, روغن به مخازن نگهداری روغن نباتی تصفیه شده، منتقل می گردد.

مرحله سوم: پر کنی و بسته بندی

• در این مرحله از خط تولید روغن نباتی با استفاده از دستگاه پرکن مایعات تمام اتوماتیک، روغن تصفیه شده، در حجم های مختلف در ظروف مخصوص  پر میشود
• در مرحله بعد ظرف های روغن به صورت چند تایی و با دستگاه شیرینگ پک اتوماتیک یا نیمه اتوماتیک بسته بندی و آماده  فروش می شود. در مقاله ای جامع به طور کامل  ماشن آلات خط تولید پرکنی و بسته بندی روغن خوراکی را مورد بررسی قرار داده ایم.